Za sprawą licznych, pożądanych właściwości, korek ekspandowany jest coraz częściej wykorzystywany we współczesnym budownictwie ekologicznym. Charakteryzuje go lekkość, trwałość i wysokie parametry izolacji termicznej i akustycznej. Poza tym, chociaż jest naturalnym materiałem pochodzenia roślinnego, to drzewo korkowe nie ponosi żadnych strat podczas zbierania z niego wierzchniej warstwy.
Dąb korkowy (Quercus suber) z niezwykłą korą
Dąb korkowy (Quercus suber) jest ciekawym gatunkiem rozłożystego i wiecznie zielonego drzewa, które popularnie porasta północną Afrykę i południe kontynentu europejskiego. Liście dębu korkowego nie spadają nawet zimą. Charakteryzuje je nietypowa skórzastość i twardość, związana z występowaniem substancji chroniącej liście przed nadmiernym odparowywaniem wody.
Pozyskiwanie kory i proces technologiczny korka ekspandowanego
Metoda pozyskiwania korka ekspandowanego jest całkowicie neutralna i bezpieczna dla drzewa. Wykorzystuje się jedynie zewnętrzną, obumarłą część kory (widoczna na zdjęciu u góry artykułu). Okorowywanie polega na sprawnym zdejmowaniu całymi płatami zewnętrznej warstwy pokrycia pnia drzewa, nie wyrządzając przy tym szkody wewnętrznym strukturom regenerującym korę. Co ciekawe, połowa ilości pozyskiwanego korka ekspandowanego pochodzi z Portugalii.
Warstwa wierzchnia dębu korkowego odnawia się co około dziewięć lat. W trakcie całego życia pojedynczego drzewa, które może trwać nawet grubo ponad dwieście lat, korek pozyskuje się na ogół dwanaście razy.
Korek ekspandowany jest więc materiałem naturalnym z kory dębu korkowego, którą poddaje się specjalistycznej obróbce cieplnej. Proces ekspandowania, zmieniający właściwości fizyczne i chemiczne materiału polega na nagrzewaniu kory w wysokiej temperaturze. To powoduje oczekiwane rozszerzenie jego struktury i powstanie niewielkich, zamkniętych komórek powietrza. W ten sposób powietrze osadzone w korku ekspandowanym stanowi nawet 90% jego całkowitej objętości. Komórkowa struktura materiału jest analogiczna do plastra miodu.
Połączenie powstałych granulek korka ekspandowanego zachodzi w procesie mającym miejsce w prostopadłościennym metalowym zbiorniku ciśnieniowym, do którego wprowadzana jest bardzo gorąca para wodna. W ten sposób utworzona zostaje płyta korka ekspandowanego w formie bloku czarnego aglomeratu. Kiedy blok aglomeratu ostygnie, osiągając planowany wymiar, zostaje pocięty na płyty izolacyjne o określonej grubości.
Aglomerat korka ekspandowanego, czyli czarny aglomerat jest materiałem stworzonym ze zlepionych naturalną żywicą granulek. Krystaliczna mieszanina nielotna klejąca ziarna, czyli suberyna jest wytwarzana przez korek pod wpływem rozgrzanej pary wodnej.
Wytrzymałość korka ekspandowanego
Charakteryzuje go wytrzymałość na ściskanie przy 10% równym 100 Kpa. Zastosowana technologia produkcyjna sprawia, że materiał staje się wytrzymały mechanicznie, a zdolność posiadania właściwości mechanicznych utrzymuje się w temperaturze od – 180°C do +140°C.
Poza tym materiał jest trwały i w praktyce nie ulega procesom starzenia, chociaż jest naturalnym surowcem pochodzenia roślinnego. Długa żywotność korka ekspandowanego umożliwia zachować stałość jego parametrów, w tym stabilność wymiarową.
Właściwości termoizolacyjne korka ekspandowanego
Dzięki swojej strukturze, korek ekspandowany osiąga pożądane właściwości izolacyjne. Jak się okazuje, współczynnik przewodzenia ciepła produktu wynosi od 0,037 do 0,040 W/mK. Dlatego może być wykorzystywany jako materiał izolacyjny, który zapobiega wyziębianiu się domu podczas niskich temperatur i przegrzaniu budynku, kiedy powietrze na zewnątrz jest ekstremalnie gorące. Czyli produkt zapewnia dużą bezwładność cieplną.
Korek ekspandowany jest jednak rzadko stosowany jako materiał termoizolacyjny, prawdopodobnie wiąże się to z jego stosunkowo wysoką ceną. Na rynku znajdziemy produkt zarówno pod postacią samodzielnie występującego izolatora, jak też jako składową kompletnego systemu ociepleń.
Właściwości akustyczne korka ekspandowanego
Bardzo ciekawe i istotne są wysokie właściwości akustyczne korka ekspandowanego. Odpowiada za to ogromna elastyczność i struktura włóknista surowca, efektywnie redukująca dźwięki i usuwająca mostki akustyczne. Materiał zapewnia więc bardzo dobrą ochronę przed hałasem dobiegającym do pomieszczeń z zewnątrz.
Płyty z korka ekspandowanego sprawnie pochłaniają fale dźwiękowe, zmniejszając poziom głośności nawet o 59 dB, a współczynnik pochłaniania akustycznego wynosi – w zależności od częstotliwości – od 20% do 70%. Mała ściśliwość materiału ułatwia świetne tłumienie dźwięków materiałowych, czyli uderzeniowych, które są przenoszone między piętrami przez stropy. Korek ekspandowany jest też antywibracyjny
Materiał odporny na działanie wilgoci i związków chemicznych, paroprzepuszczalny
Korek ekspandowany nie przepuszcza wilgoci i wody. W ten sposób materiał pozostaje całkowicie odporny na inwazyjne działanie grzybów, alg, pleśni i innych chorobotwórczych bakterii rozwijających się w wilgotnym środowisku. Płyty z korka ekspandowanego nie podlegają więc niepożądanej korozji biologicznej.
Korek ekspandowany charakteryzuje właściwa odporność na negatywne działanie związków chemicznych. Materiał nie ulega żadnej degradacji w bezpośrednim kontakcie z substancją rozpuszczalnikową.
Powstałe produkty są idealne dla alergików. Okazują się też być w pełni odporne na działanie czynników atmosferycznych. Korek ekspandowany jest przy tym bardzo lekki, co ułatwia jego transport i montaż na dowolnych elementach konstrukcyjnych budynku. Płyty korka ekspandowanego można więc samodzielnie obrabiać i aplikować.
Korek ekspandowany zastosowany jako izolator ścian ułatwia oddychanie pomieszczeń. Paroprzepuszczalność, czyli przepuszczalność dla pary wodnej jest bardzo istotną cechą materiału ściennego. Produkt przeciwdziała powstawaniu efektu szklarniowego we wnętrzach, zapewnia optymalny mikroklimat wewnątrz domu.
Działanie ognia na korek ekspandowany
Nie jest materiałem w pełni ognioodpornym. Wyróżnia go klasyfikacja ogniowa w standardzie Euroklasa E. Oznacza to produkt odporny na zapłon niskiego ognia w krótkim okresie czasu, jak też nie wywołuje dużego rozprzestrzeniania się płomieni. Jednak w przypadku pożaru korek ekspandowany nie uwalnia żadnych toksyn.
Jak wykorzystywany jest w budownictwie korek ekspandowany?
Zastosowanie korka ekspandowanego we współczesnym budownictwie jest coraz szersze i prawdopodobnie jeszcze zwiększy się w przeciągu najbliższych lat. Powstają więc róznorodne płyty z korka ekspandowanego służące do izolacji elementów konstrukcyjnych budynku, czyli ścian zewnętrznych, dachów i podłóg.
Jest bardzo dobrym podkładem pod wykładziny, czy panele podłogowe. Służy do tworzenia płyt dźwiękochłonnych i elementów akustycznych różnego zastosowania. Jest materiałem wypełniającym szczeliny dylatacyjne w budownictwie mieszkaniowym, drogowym i przemysłowym, jak też materiałem rdzeniowym przeznaczonym do łączenia z elementami takimi, jak stal, aluminium, czy sklejka. Produkty w 100% podlegają recyklingowi. Korek ekspandowany swobodnie nadaje się do ponownego zastosowania.
Korek ekspandowany jako element designu budynku i stosowany w architekturze wnętrz
Korek ekspandowany jako rozwiązanie ścienne aplikuje się pod postacią płyt, albo w formie paneli z korka fasadowego, gdzie podczas frezowania surowcom nadaje się niepowtarzalne, ciekawe kształty. Dekoracyjny korek ekspandowany umieszczony na ścianie wygląda oryginalnie za sprawą swojego wzoru, podkreślającego na ogół unikalną fakturę.
Naturalny materiał cieszy się też ogromną popularnością we współczesnej architekturze wnętrz. Coraz częściej znajdujemy w pomieszczeniach oryginalne produkty dekoracyjne z korka ekspandowanego, takie jak chociażby ściany korkowe.
Jego ciekawa faktura łącząca odcienie brązu jest atrakcyjna pod względem wizualnym zarówno w nowoczesnych wnętrzach, jak też w pomieszczeniach o bardziej klasycznym designie. Istotna okazuje się w środku budynku jego antystatyczność, czyli korek ekspandowany nie przyciąga drobinek kurzu.
