Drewno jest bez wątpienia najstarszym materiałem budowlanym stosowany w ludzkiej cywilizacji. Do dziś okazuje się niezastąpione w licznych nowoczesnych i tradycyjnych projektach konstrukcyjnych. Co ciekawe, po dziś dzień w USA i Kanadzie stanowi ono podstawowy budulec do stawiania domów jednorodzinnych.
Rabunkowa gospodarka leśna
Rabunkowa leśna gospodarka prowadzona na niemal całym świecie do XIX i przez cały XX wiek, zdecydowanie obniżyła zasoby drzewostanu na Ziemi. Doprowadziło to do wzrostu ceny naturalnego drewna, ale też do kryzysu ekologicznego wpływającego na zachodzące zmiany klimatu. Nieracjonalne wykorzystywanie naturalnych bogactw planety spowodowały ogromne szkody w świecie natury, a wszystko to w imię maksymalizacji materialnych korzyści.
W wielu krajach lasy i gospodarka leśna zostały objęte ścisłym nadzorem, mającym na celu powstrzymanie niekontrolowanej wycinki drzew. Doskonałym przykładem jest Szwecja, w której już sto lat temu stworzono beton komórkowy, element mający zastąpić drewno jako powszechny materiał budowlany.
W Polsce lasy nadal są eksploatowane. Przedstawiciele branży drzewnej i ekolodzy od wielu lat oskarżają przedsiębiorstwo Lasy Państwowe o prowadzenie rabunkowej gospodarki drzewnej. Drewno z polskich lasów jest prawdopodobnie eksportowane na większą skalę, niż informuje państwowa organizacja, a polityka prowadzona przez Lasy Państwowe znacznie podbija końcowe ceny drewna.
Zastosowanie drewna w Polsce
W Polsce naturalne drewno nadal stosowane jest w branży budowlanej jako materiał konstrukcyjny oraz jako materiał wykończeniowy w budynkach. Drewno ma liczne zalety, poczynając od jego niezwykłej lekkości i silnej wytrzymałości, które skutecznie sprawdzają się ze względu na różnorodne zastosowanie tego materiału w budownictwie.
Drewno popularnie stosuje się jako surowiec służący do układania posadzek, produkt do wykończenia boazerii oraz jako materiał do stawiania więźb dachowych domów jednorodzinnych i ogrodowych altanek. Oprócz tego, niezwykły surowiec jest wykorzystywany do tworzenia designerskich, ale też praktycznych mebli.
Wady drewna jako materiału budowlanego
Drewno jest materiałem niepowtarzalnym, niejednorodnym ze względu na wygląd, jakość, właściwości i strukturę. Z tego powodu bardzo łatwo byłoby rozpisać długą listę anomalii i wad związanych z tym surowcem. Dlatego używając naturalne drewno w konkretnych, praktycznych rozwiązaniach budowlanych prawdopodobnie nie uda się uniknąć problemów związanych z możliwością jego najróżniejszych uszkodzeń.
Z drugiej strony, to chociaż występujące w drewnie zmiany, skazy, oraz urazy bardzo mocno niszczą techniczną wartość surowca jako praktycznego materiału budowlanego i zdecydowanie ograniczają skalę użyteczności, to poprawiają walory estetyczne produktów pochodzących ze struktury drzew.
Drewno jako materiał konstrukcyjny w obiektach budowlanych
Drewno służące jako przydatny materiał budowlany charakteryzuje się odpowiednimi właściwościami. Posiada odpowiednią twardość, wytrzymałość, odporność na ściskanie i rozciąganie, wilgotność oraz brak widocznych wad, mogących osłabiać jego funkcje.
Drewno sosnowe znajduje ciągle uniwersalne zastosowanie w branży budowlanej. Powstaje z niego konstrukcja nośna, taka jak stropy, dachy, ściany, słupy, czy kratownice. To materiał sprężysty i miękki, czyli łatwy w obróbce, a jednocześnie wytrzymały. Zanim wykorzystamy drewno sosnowe w budownictwie musimy poddać je właściwej impregnacji oraz suszeniu.
Służy jako surowiec do wznoszenia budynków, ale też do tworzenia stolarki drzwiowej i okiennej. Wykorzystuje się sosnę w stolarstwie oraz do produkcji wełny drzewnej, papieru i sklejki. Drewno sosnowe nadaje się na wewnętrzne okleiny. Popularnie wykorzystywana jest sosnowa tarcica budowlana.
Również miękkim, lekkim i łatwym w obróbce materiałem posiadającym stosunkowo średnie parametry wytrzymałościowe jest drewno świerkowe. Także przed wykorzystaniem poddawane jest impregnacji i starannym osuszeniu. Jednak wyróżnia je mniejszą sprężystość niż drzewo sosnowe i na ogół posiada sporo sęków, więc często dochodzi do jego pęknięć. Służy jednak z powodzeniem jako materiał konstrukcyjny do budowy domów szkieletowych, rekreacyjnych i działkowych domków oraz altan, czy wiat.
Miękki, łupliwe i dobrze radzące sobie z wilgocią drewno to jodła. Charakteryzuje ją mała ilość żywic, więc chcąc zachować właściwości tego surowca, stosuje się impregnację. Drewno jodłowe od dawna jest cenione w budownictwie, a ponadto służyło jako budulec sprzętów gospodarstwa domowego. W średniowieczu z jodły tworzono nawet wodociągi.
Jednym z najlepszych i najtrwalszych konstrukcyjnych materiałów budowlanych jest modrzew. Jest łupliwy i twardy, żywiczny, ciężki i ma charakterystyczny połysk. Wyróżnia go świetna odporność na działanie insektów, grzyby i wilgoć. Drewno modrzewiowe nie jest popularne z powodu znacznej ceny tego naturalnego surowca. Według specjalistów, suche modrzewiowe drewno może wytrzymać nawet 1800 lat.
Nieustające zainteresowanie drewnem w budownictwie sprawia, że stało się ono permanentnym obiektem szczegółowych badań i analiz oraz poddawane jest najróżniejszym eksperymentom, mającym wyeliminować jego słabości i uczynić jeszcze doskonalszym materiałem.
Przykłady drewna konstrukcyjnego wzmacnianego technologicznie
Popularne w budownictwie jest też wysokiej jakości drewno, które jest klejone na mikrowczepy KVH, stosowane w nowoczesnych konstrukcjach obiektów budowlanych. Drewno KVH tworzone jest za sprawą zaawansowanej technologii. W opinii producentów tego rozwiązania, gwarantuje niezwykłą trwałość konstrukcji. Drewno KVH stosuje się do budowy całych domów jednorodzinnych, jak też do wznoszenia konstrukcji ścian, czy jako podkonstrukcje elewacyjne i tarasowe.
Drewno posiadające klasę C24 jest materiałem, który zgodnie z obowiązującymi przepisami stosuje się do budowy konstrukcji dachowych, ścian, stropów, a nawet domów szkieletowych. Właściwości materiału, jakim jest drewno o klasie C24 to efekt strugania oraz suszenia w sposób określony przez normę PN-EN388, regulującą wartości wytrzymałości i sztywności różnych klas drewna. Suszenie komorowe drewna C24 wywołuje jego niską wilgotność, wynoszącą około 16%.
Jakie drewno jest popularnie używane do wykończenia wnętrz?
Jesion służy do tworzenia posadzek i schodów, jak też drzwi i okien i drzwi. Twarda akacja jest również popularnie stosowana do produkcji podłogi oraz w stolarce drzwiowej i okiennej. Drewno bukowe odnajduje się w produkcji parkietów podłogowych, ale też stylowych mebli. Drewnem używanym w naszym kraju do stworzenia posadzki bywa też klon, sosna, orzech amerykański, modrzew oraz wiśnia amerykańska.
Znajdująca się w kuchni lub jadalni dębowa podłoga jest trwała, wytrzymała, odporna na plamy i zarysowania, jak też łatwa do czyszczenia. Dąb sprawdza się we wnętrzach o dużym natężeniu ruchu. Zapewnia też spokojny sen za sprawą właściwości regulujących wilgotność powietrza w pomieszczeniu. Poza tym, jest antystatyczna, więc nie przyciąga drobinek kurzu.
Najtwardsze drewno
Naukowcom udało się stworzyć niezwykle twarde drewno poprzez zaawansowaną modyfikację porowatej struktury drewna. Surowiec poddano reakcji z wybranymi chemikaliami, a potem sprasowano na gorąco. Spowodowało to drastyczne zmniejszenie objętości drewna, podnosząc przy tym spektakularnie poziom wytrzymałości nowego, drewnianego tworu na obciążenia i uderzenia.
Do naturalnie występujących bardzo twardych rodzajów drewna zaliczyć możemy materiał pozyskany z quebracho, hebanu i kokosu. Kolejne twarde drewno to gwajak, palisander, merbau i jatoba. Dobrze wypada w testach twardości też nasz polski buk, grab, cis czy grusza.
Podsumowanie
Wykorzystanie drewna jako materiału konstrukcyjnego w budownictwie oraz do innych celów nie usprawiedliwia rabunkowej gospodarki leśnej w Polsce. Od lat obserwujemy potężne ilości ściętych drzew, które ułożone w stosy znaczą zanikający obraz polskich lasów. Skala prowadzonych wycinek wzbudza ogromne kontrowersje, których nie wyjaśniają istniejące potrzeby polskiego rynku budowlanego i meblarskiego.
